Telefon wykrywaczem promieniowania
Chłopcy zauważyli, że na zdjęciach zniszczonej przez tsunami japońskiej elektrowni pojawiają się dziwne kropki...
Edukacja
Michał i Rafał byli uczestnikami programu pomocy dla wybitnie zdolnych uczniów. Efektem stażu była wspólna praca badawcza poświęcona wykrywaniu promieniowania. Chłopcy zauważyli, że na zdjęciach zniszczonej przez tsunami japońskiej elektrowni pojawiają się dziwne kropki.
Michał Gumiela i Rafał Kozik byli uczestnikami programu pomocy wybitnie zdolnym, prowadzonego przez Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci. Choć obaj pochodzą z południa Polski i interesują się podobnymi rzeczami, bez udziału w warsztatach i obozach stowarzyszenia, mogliby się nigdy nie spotkać. Tymczasem w ramach programu KFNRD, podczas wakacji w 2012 roku wzięli razem udział w stażu badawczym w Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
Efektem stażu była wspólna praca badawcza poświęcona wykrywaniu promieniowania. Uczniowie zauważyli, że na zdjęciach zniszczonej przez tsunami japońskiej elektrowni atomowej w Fukushimie pojawiają się dziwne kropki. Doszli do wniosku, że zwykłe aparaty cyfrowe – nawet takie, jak w telefonach komórkowych – pozwalają na wykrywanie bardzo szerokiego zakresu promieniowania.
Praca pod tytułem „Badanie możliwości zastosowania matryc CMOS oraz CCD w celu detekcji, dozymetrii oraz mapowania wiązki promieniowania alfa, beta, gamma, rentgenowskiego oraz protonów” zdobyła I nagrodę w Polskich Eliminacjach Konkursu Prac Młodych Naukowców UE (EUCYS). To prestiżowy unijny konkurs na uczniowskie projekty badawcze napisane przed podjęciem studiów na wyższej uczelni. W Polsce organizatorem konkursu z ramienia Komisji Europejskiej jest, od 20 lat, Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci.
Dzięki wsparciu Fundacji PZU całą energię możemy poświęcić temu, w czym jesteśmy najlepsi – pomocy najzdolniejszej młodzieży.
Zgłaszane prace są sprawdzane przez ekspertów z danej dziedziny. Autorów najciekawszych projektów Jury zaprasza do Warszawy na trzydniowe spotkanie. Młodzi badacze omawiają swoje wyniki w indywidualnych rozmowach z jurorami. Mają też szansę poznać koleżanki i kolegów zajmujących się równie poważnymi badaniami. Uczestnicy konkursu przyznają, że sam udział w Polskich Eliminacjach EUCYS to bardzo ważne doświadczenie, a rozmowy z rówieśnikami i wybitnymi członkami Jury są dla nich bardziej wartościowe, niż zdobywane „przy okazji” nagrody.
Michał i Rafał otrzymali nominację do reprezentowania Polski na finałach w Pradze we wrześniu 2013 roku. Tam projekt uzyskał nagrodę specjalną – obaj autorzy wezmą udział w kolejnym interesującym stażu – tym razem w CERN (Europejskie Laboratorium Fizyki Cząstek Elementarnych) pod Genewą. Ze swoim projektem Michał i Rafał zgłosili się też do innych konkursów, odwiedzając między innymi międzynarodowe targi naukowe w Abu Dhabi. Powstała też aplikacja na platformę Android, która zamienia zwykły telefon w wykrywacz promieniowania.
Można z dumą zacytować klasyka: To jest nasze, polskie, przez nas wykonane i to nie jest nasze ostatnie słowo!
Michał i Rafał studiują teraz na AGH w Krakowie, ale mają już za sobą pracę z wybitnymi młodymi naukowcami i profesorami w Polsce. Z kolei wyjazdy ze wspólnym projektem zaowocowały kontaktami z młodymi naukowcami z całego świata. Dofinansowanie z Fundacji PZU zapewni programowi pomocy wybitnie zdolnym stabilne funkcjonowanie i możliwość uruchamiania nowych projektów.
Łukasz Partyka
Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci
