Do tego, że warto czytać dzieciom, chyba już nikogo nie trzeba przekonywać. Ale czy zastanawialiście się kiedykolwiek nad tym, co tym dzieciom czytamy? Bezpiecznie jest sięgać po klasykę i książki naszej młodości, bo je znamy. Jednak na rynku pojawia się bardzo dużo nowych, mądrych książek, po które również warto sięgać. We współpracy z Fundacją „ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom" przygotowaliśmy dla was kilka porad i wskazówek, jak poznać te wartościowe.

Dzieciom potrzebne są książki mądre i ciekawe, napisane piękną polszczyzną. Powinny nieść rzetelną wiedzę, ale i humor na dobrym poziomie. Uczyć odróżniania dobra od zła, budować zaufanie i pozytywny stosunek do świata i własnych kompetencji. Wskazywać dobre wzorce zachowań, ukazywać pozytywnych bohaterów, z którymi dzieci mogłyby się utożsamiać. Dobra literatura dla dzieci powinna wspierać ich zdrowy rozwój we wszystkich wymiarach: emocjonalnym, poznawczym, intelektualnym, społecznym, kulturalnym i moralnym. Książki powinny służyć rozwojowi języka i empatii, nauce myślenia – logicznego, krytycznego, a także abstrakcyjnego. Powinny wspierać zainteresowania i otwartość na świat, poszerzać wiedzę, rozwijać życzliwość do innych, poczucie humoru, dobrego smaku, uwrażliwiać na piękno. Wzmacniać poczucie własnej wartości i prawego charakteru – słowem wspierać i rozwijać potencjał oraz najlepsze cechy dziecka.

Dobre i mądre książki dla dziecka powinny być:

skierowane do dziecka, zrozumiałe i ciekawe dla niego;
dostosowane do wieku i wrażliwości dziecka, nie wzbudzające lęków i niepokoju;
sensowne - o czymś istotnym dla dziecka lub uczące czegoś ważnego;
napisane lub tłumaczone poprawnym i pięknym językiem;
uczące racjonalnego myślenia;
przynoszące rzetelną wiedzę;
kształtujące postawę optymizmu i wiary w siebie oraz pozytywne nastawienie do świata;
rozwijające poczucie humoru, także abstrakcyjnego;
rozwijające dobry smak, oferujące rozrywkę na wysokim poziomie;
rozwijające wrażliwość estetyczną;
niosące przesłanie szacunku wobec dziecka, ludzi, innych istot, zwierząt, przyrody, kraju, uznanych norm społecznych i sprawiedliwego prawa;
niosące jednoznaczny i pozytywny przekaz moralny, promujące wzorce właściwych postaw i zachowań, odcinające się od akceptowanych często postaw:
- nieuczciwości (jak ściąganie, zabieranie cudzych rzeczy) i przemocy jako sposobu rozwiązywania problemów lub przejawów dominacji, nękania i wyśmiewania innych, cwaniactwa, łamania norm - czyli postaw, które ranią i przynoszą społeczne straty;
- dyskryminacji i szkodliwych stereotypów związanych z płcią (np. że dziewczęta nie umieją myśleć, a ich rolą jest podobać się i zaspokajać potrzeby innych, że chłopcy mają być twardzi i niewrażliwi, ich niekulturalne/nieodpowiedzialne zachowanie jest tolerowane „bo są chłopcami” itp.), a także np. z rasą, narodowością, wiekiem, czy wiarą, nawet jeśli podane są w „niewinnej” lub humorystycznej formie.

Fundacja „ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom" promuje czytanie dzieciom od urodzenia, zachęcając do niego rodziców i wychowawców. Ale to nie wszystko, dbając o poziom literatury i kultury adresowanej do młodego odbiorcy, wskazuje pisarzom kryteria literackie i moralne, którymi należałoby się kierować, tworząc wartościowe książki dla najmłodszych. Dlatego od 2006 roku, we współpracy z Fundacją PZU, organizuje Konkurs literacki im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży. Wybór patronki konkursu jest nieprzypadkowy - ma zwrócić uwagę polskim pisarzom na ten nieprzemijający wzorzec doskonałej literatury dla dzieci i zachęcić do jego realizacji w polskiej literaturze.

Konkurs zyskał wysoką rangę w środowisku literackim, wydawców oraz wśród odbiorców - dzieci i młodzieży, ich rodziców, nauczycieli, bibliotekarzy. Prace nagrodzone w Konkursie w ciągu ok. pół roku wydawane są w formie książek i cieszą się wielkim powodzeniem wśród czytelników. W styczniu książka Katarzyny Ryrych „O Stephenie Hawkingu, czarnych dziurach i myszach podpodłogowych" (która zdobyła I nagrodę w kategorii 6-10 lat w III Konkursie im. A. Lindgren), została wpisana na listę najlepszych książek 2014 r.

Znamy laureatów konkursu

W tegorocznej edycji na konkurs napłynęło ponad 390 prac w trzech kategoriach wiekowych: 0- 6 lat, 6-10 lat, 10-14 lat. Laureaci zostali uhonorowani 19 marca podczas XV Poznańskich Spotkań Targowych – Książka dla Dzieci i Młodzieży.

Jury przyznało 8 nagród, 3 wyróżnienia oraz wyróżnienie specjalne. Laureatami poszczególnych kategorii zostali m.in. Łukasz Olszacki za: „Bajkę o tym, jak błędny rycerz nie uratował królewny, a smok przeszedł na wegetarianizm”, Katarzyna Majgier za: „Niedokończony eliksir nieśmiertelności”, oraz Marcin Szczygielski za: „Teatr niewidzialnych dzieci”. Wszystkie nagrodzone książki zostaną opublikowane jesienią, a ich premiera zaplanowana jest podczas Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie w październiku.

Zanim jednak trafią do naszych rąk zachęcamy do zapoznania się ze Złotą Listą i Przewodnikiem po Dobrych Książkach.