Nie należy ukrywać ciężkiej choroby przed młodszymi dziećmi. Trzeba z nimi rozmawiać szczerze, w sposób dostosowany do ich wieku. Dzieci odpowiednio poinformowane o chorobie któregoś z rodziców, dziadków czy innych bliskich im osób, łatwiej poradzą sobie z zaakceptowaniem zmian wynikających z nową sytuacją i będą mogły się do nich przygotować. Szczerość we wzajemnych relacjach ma korzystny wpływ nie tylko na chorego, ale również na jego rodzinę, która lepiej radzi sobie z zaistniałą sytuacją i wynikającymi z niej odczuciami i emocjami. To, o czym porozmawiamy, wyjaśnimy - zawsze wydaje się bezpieczniejsze, możliwe do opanowania i skutecznego rozwiązania.

Zdając sobie sprawę z sytuacji, dzieci mogą adekwatnie do swoich możliwości uczestniczyć
w pomocy chorej osobie, w jej adaptacji do nowej codzienności, wspierając ją i angażując jednocześnie w swoje sprawy, tak aby czuła się nadal potrzebna i ważna. Nawet małe dziecko może pomagać w opiece nad chorym, choćby podać herbatę, pchać wózek inwalidzki, pomagać nieść torebkę, itp.

W rozmowie z dzieckiem o chorobie bliskiej osoby i związanymi z tym problemami należy uspokajać
i wspierać je, rozumiejąc i akceptując jego uczucia i emocje (złość, smutek, zazdrość, lęk, bunt, poczucie winy) – szczególnie, jeśli nie potrafi ono sobie z nimi poradzić. Dziecko często nie rozumie i nie umie jasno okazać swych uczuć. Trzeba być przygotowanym na to, że może zachowywać się niegrzecznie lub zamknąć w sobie i izolować od reszty rodziny. Zawsze należy zapewniać dziecko o naszej miłości, niezależnie od jego zachowania.

Aby spokojnie przejść przez trudne rozmowy i skutecznie wyjaśnić dziecku zaistniałą sytuację należy zastosować pewne zasady: 

• Sposób i forma przekazania informacji dziecku o chorobie osoby bliskiej muszą być dostosowane do jego wieku. W przypadku młodszego dziecka komunikat powinien być prosty i jasny, np.: „Jesteśmy smutni bo (mama, dziadek…) jest chora. Ma chorobę, która nazywa się... Będziemy często chodzić do lekarza, aby pomógł mamusi i powiedział nam, jak się o nią troszczyć. Być może będzie musiała pójść na kilka dni do szpitala, aby tam lekarze dokładnie ją zbadali”.
• Dziecko potrzebuje więcej czasu na zrozumienie, przetworzenie, przyjęcie i akceptację otrzymanej informacji.
• Może zadawać pytania, na które należy odpowiadać konkretnie i rzeczowo.
• Trzeba używać prostego języka.
• Nie należy wdawać się w szczegółowe opisywanie choroby i planowanego leczenia. W szczególności należy przekazać dziecku następujące informacje: podać nazwę choroby lub dolegliwości, w uproszczonej i bezpiecznej formie opowiedzieć o możliwym przebiegu choroby i zastosowanym leczeniu, omówić sposób w jaki dziecko ewentualne mogłoby być pomocne, przedstawić zmiany, które mogą wystąpić w zachowaniu i wyglądzie osoby chorej (np. wypadanie włosów po chemioterapii, utrata wagi, zmiany skórne, itp.).
• W miarę możliwości należy wykazywać optymizm, wspierać i wzmacniać dziecko pokazując mu wiarę w skuteczność leczenia.
• Pomocne i korzystne jest utrzymanie codziennego i normalnego planu dnia, a jeśli nie byłoby to możliwe, trzeba wyjaśniać dziecku dlaczego zachodzą w nim jakiekolwiek zmiany. To z pewnością wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i uspokaja dziecko.

Warto również zawczasu ubezpieczyć się na wypadek choroby, by móc skorzystać ze wsparcia finansowego lub zorganizowanej, profesjonalnej opieki. Więcej na ten temat przeczytacie na naszej stronie.

Andrzej Chojecki, opiekun pacjenta z Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.

Polecane artykuły

Stutysięczny Noworodek na Karowej

Dlaczego warto przyłączyć się do ONKOfunduszu?

ONKOfundusz sprzymierzeńcem pacjentów w walce z rakiem!